Sen polifazowy - na czym polega? Jak go stosować?

Sen polifazowy powstał po to, by znacząco ograniczyć czas poświęcony na sen bez skutków ubocznych i negatywnego wpływu na zdrowie. Spanie polifazowe, najprościej rzecz ujmując, polega więc na tym, że rozkładasz swój sen na wiele części, a zatem śpisz znacznie częściej w ciągu doby, ale krócej. Termin „sen polifazowy” pochodzi od połączenia dwóch słów: “poli” – wiele, oraz “faza” - czyli sen składający się z wielu faz. Wielu naukowców sądzi, że ten rodzaj snu nie tylko nie wpłynie źle na nasz organizm, ale wręcz przeciwnie - dzięki drzemkom będzie on znacznie lepiej funkcjonował. Co więcej, w wielu poradnikach prezentujących sposoby na bezsenność pojawia się także temat snu polifazowego. Czy to aby na pewno prawda?

Chociaż spanie polifazowe stało się popularne zwłaszcza ostatnimi czasy, to jednak nie jest to całkiem nowy “wymysł”. Pierwsze wzmianki o tym rodzaju snu spotkamy u Leonarda Da Vinci w XV wieku. W późniejszej historii interesowało się nim dowództwo wojskowe, w czasie I wojny światowej. Następnie temu tematowi dużą uwagę poświęcił badacz Claudio Stampi, który podczas wypraw długodystansowych na jednoosobowych łodziach nie mógł poświęcić wystarczającego czasu na sen monofazowy, zaczął więc ucinać sobie krótkie drzemki i zauważył, że bardzo dobrze tak funkcjonuje. Sen polifazowy testowało również NASA w celu poprawy koncentracji u astronautów. 

Obecnie sen polifazowy stosują bardzo często osoby o konkretnych zawodach, które wymagają od nich aktywności przez większą część doby, np. pracownicy szpitali. Co ciekawe, sen polifazowy stosował przecież każdy z nas będąc małym dzieckiem - było to dla nas całkowicie naturalne przyzwyczajenie, że zasypialiśmy często w trakcie doby na krótkie drzemki. Czy powinniśmy zatem kontynuować tę metodę snu w dorosłym życiu?

Sen polifazowy - systemy i techniki. Everyman, uberman, siesta, sen bifazowy.

W wyniku sporego zainteresowania tematem snu polifazowego w historii, m. in. w czasach wojny, zostały wypracowane różne konkretne techniki, mające na celu znalezienie najbardziej skutecznej metody. Takiej, która odpowie nam wszystkim na pytanie - jak się wysypiać, gdy nie mamy dużo czasu na sen lub po prostu chcemy zyskać więcej czasu na przyjemności, pasje, naukę czy obowiązki. Możemy wyróżnić trzy główne techniki snu polifazowego:

1. Sen polifazowy Everyman - pozwala ograniczyć długość snu nawet do około 3,5 godziny na dobę w najbardziej radykalnej wersji Everyman. Jest zatem często stosowaną techniką przez osoby bardzo zajęte lub zapracowane, które w stopniu średnim lub wysokim chcą ograniczyć czas poświęcany na sen. Sen polifazowy Everyman zakłada istnienie snu zasadniczego (dłuższego), który trwa zwykle około 4 godzin oraz kilku krótkich drzemek w ciągu dnia (co najmniej dwóch), najczęściej 15-30 minutowych. 

2. Sen polifazowy Uberman - jest to znacznie trudniejszy system snu polifazowego, niż metoda Everyman. W jego przypadku sen rozkładamy na równe etapy, a żadna z faz nie dominuje. Śpimy zatem np. 6 razy po 20-30 minut. Jest to technika najbardziej wymagająca, która pozwala skrócić sen w stopniu bardzo wysokim. Nie będzie to metoda dobra dla wszystkich - wymaga żelaznej dyscypliny i świetnego rozplanowania swojego czasu w ciągu doby. Każde odstępstwo od planu odbije się bowiem mocno na naszym samopoczuciu i kondycji. 

3. Sen bifazowy - technika bardzo łagodna i prosta do wdrożenia, a polegająca na tym, że skracamy nasz nocny sen zasadniczy do np. 5-6 godzin, a następnie w ciągu dnia ucinamy sobie drzemkę trwającą około 20-30 minut. Jest to technika snu polifazowego praktykowana przez wielu ludzi na całym świecie, bardzo często zupełnie nieświadomie, jako naturalne przyzwyczajenie. Nie wymaga żadnego skrupulatnego planu, ani poświęceń, dlatego chętnie stosowana jest przez ludzi w każdym wieku, o różnych stylach życia.

Sen polifazowy - dla kogo? Po co się go stosuje?

Spanie polifazowe jest odpowiedzią na potrzeby wielu grup społecznych, które nie mogą lub nie chcą poświęcić tak dużo czasu na nieprzerwany sen w czasie nocy lub chciałyby zyskać dla siebie więcej czasu w ciągu doby na różnego typu aktywności. Będą to zwłaszcza osoby zapracowane, które szukają odpowiedzi na to, jak się wysypiać, śpiąc krócej, np.: pracownicy nocni, medycy, wojskowi, pracownicy służb ratowniczych, sportowcy, alpiniści itd.. Będą to także studenci, którzy chcą znaleźć czas na wszystkie swoje potrzeby: naukę, pracę, a także życie prywatne i rozrywkę. Będą to osoby starsze i dzieci, które nie potrafią długo spać snem zasadniczym, a w ciągu dnia potrzebują odzyskać energię. 

W obecnych czasach, gdy większość z nas pracuje zdalnie i posiada elastyczny tryb pracy, coraz więcej osób testuje sen polifazowy. W normalnych warunkach, posiadając 8-godzinny system pracy nie byłoby to możliwe, ale zmiany w naszym życiu zawodowym zmieniły także nasze podejście do wielu codziennych zajęć, także do snu. Wiele osób zupełnie nieświadomie zaczęła stosować spanie polifazowe, bo tak po prostu było im wygodniej. Osoby te często zauważają, że taki tryb snu znacznie bardziej im odpowiada, są bardziej wypoczęte, łatwiej się budzą po drzemce czy krótszym śnie, a także są bardziej skoncentrowane w ciągu dnia, pomiędzy drzemkami. Chociaż są pewne wytyczne, jakiej długości sen jest najlepszy dla naszego samopoczucia, to jednak nie ma jedynej słusznej odpowiedzi na pytanie ile powinno się spać.

Sen polifazowy - skutki. Co daje nam spanie polifazowe?

Jeśli zastanawiasz się, co daje spanie polifazowe, to tak naprawdę wszystko zależy od organizmu człowieka i jego indywidualnych potrzeb. Najczęściej wskazywaną zaletą snu polifazowego jest sam fakt, że pozwala on nam skrócić czas poświęcony na sen do minimum. 

Warto zaznaczyć, że gdy śpimy krócej, a częściej, inaczej rozkładają się nasze fazy snu i przebiegają w zupełnie inny sposób. 

• Wiele osób, które zdecydowały się na spanie polifazowe, zaczyna po pewnym czasie zauważać, że lepiej się wysypia i znacznie łatwiej jest im się obudzić. Wydaje się to być całkiem prawdopodobne, ponieważ wielu z nas doświadczyło takiego zjawiska, że mimo bardzo długiego snu, budziliśmy się zmęczeni i pozornie niewyspani. 

• Sen polifazowy może zwiększyć koncentrację w ciągu dnia i naszą sprawność umysłową. Zaczynamy być bardziej spostrzegawczy, szybciej dostrzegamy pewne zależności, łatwiej zapamiętujemy.

• Zmniejsza się nasz poziom stresu w ciągu dnia. Krótkie drzemki są w stanie całkowicie rozładować zgromadzone w naszym ciele napięcie i szybko nas zrelaksować.

• Stajemy się bardziej zorganizowani i zdyscyplinowani, bo nasz nowy system snu tego od nas wymaga. Lepiej zarządzamy swoim czasem wolnym i mniej marnujemy go na bezsensowne czynności.

• Mamy więcej czasu na własne pasje i rozwój, dlatego zdobywamy nowe umiejętności, rozwijamy swoje talenty i wiedzę. Może to przełożyć się na wiele sukcesów w pracy i życiu prywatnym.

Sen polifazowy - jak zacząć?

Sen polifazowy będzie metodą możliwą do zastosowania u osób, które potrafią do swojego życia wprowadzić dyscyplinę i dobrze zarządzają swoim czasem. Aby wprowadzić w swoje życie taki system spania, trzeba być cierpliwym, uważnym, świadomym swojego ciała, systematycznym i wytrwałym. Z technik snu polifazowego mogą korzystać wszyscy, którym zależy na efektach, jakie one oferują. Jeśli zastanawiasz się, czy dasz radę, spójrz na dzieci - one stosują takie techniki snu w całkowicie naturalny dla nich sposób. 

Organizm musi nauczyć się tego, jak czerpać maksymalne korzyści ze snu polifazowego, dlatego należy przyzwyczajać go do tego stopniowo. Najlepiej zacząć przygotowania do zmiany systemu snu w czasie mocno temu sprzyjającym, np. wtedy, gdy mamy większą swobodę w planowaniu swojego czasu, mniej stresu, więcej swobody i wolności. Może to być zatem czas urlopu, wakacje, spokojniejszy okres w pracy czy chociażby weekend. 

Sen polifazowy - książki

Najlepiej przygotować się do tego z głową, dowiadując się jak najwięcej o tym, czym jest spanie polifazowe, jak powinien przebiegać sen polifazowy oraz jak zacząć stosowanie go odpowiedzialnie. Warto przeczytać na ten temat różne publikacje. Jeśli chodzi o sen polifazowy, książki o tym temacie już istnieją, choć nie ma ich wiele:

• “Sen polifazowy – praktyczny poradnik jak spać 2 godziny na dobę” – Max Jacob Davis

• “Sen mistrza” - Michał Maj

• “Sztuka spania i wstawania” - Mateusz Karbowski

• “Śpij dobrze. Mit 8 godzinnego snu” - Nick Littlehales

oraz w języku angielskim:

• “Optimise your life with Polyphasic Sleep” - Jackson Nexhip

• “Polyphasic sleep: Getting to Know Polyphasic Sleep & How It Works” - Ted Peace

• “Polyphasic Slee‪p‬. Personal Development for Smart People” - Steve Pavlina & Rastislav Penčík

• “How to SLEEP LESS and LIVE MORE” - R. Neuman

• “Why We Nap: Evolution, Chronobiology, and Functions of Polyphasic and Ultrashort Sleep” - Claudio Stampi

Kalkulator snu online - zaplanuj swój czas na sen

Jeśli chcesz bardziej świadomie podejść do tematu planowania swojego czasu snu, warto skorzystać z narzędzi, które Ci to ułatwią. Z pewnością zainteresuje Cię kalkulator snu online, który pomoże obliczyć Ci godziny snu.