Skąd się biorą sny? Czym są sny i dlaczego mamy sny?

Skąd się biorą sny, czyli jak powstają nasze sny? 

Ludzki mózg o różnych porach dnia i nocy pracuje na różnych częstotliwościach. W czasie codziennej aktywności, kiedy jesteśmy wyspani i pracujemy, spacerujemy itp, jest 12-28 Hz beta. Jest to etap tak zwanej gotowości, kiedy mamy odpowiedni refleks i świeży umysł, potrafimy na każdą sytuację niemal natychmiast zareagować w sposób do niej adekwatny. Kiedy zbliża, się godzina nocnego odpoczynku nasz mózg przechodzi z fal beta na 8-13 Hz alfa. Wtedy stan gotowości zamienia się na stan odprężenia. Częstotliwość alfa towarzyszy nam podczas zasypiania przez pierwsze 15 minut w nocy i zaraz po przebudzeniu (a także w ciągu dnia, kiedy jesteśmy odprężeni i zaczynamy marzyć lub się zamyślimy). Po wspomnianym kwadransie fale alba przechodzą częstotliwość od 4 do 7 HZ fal beta. Wtedy też pojawiają się w naszej głowie pierwsze nocne obrazy, skojarzenia i dźwięki, tak zwane hipnagogii. Jest to ciąg oderwanych od siebie obrazów, które pojawiają się zawsze w fazie zasypiania. Potem następuje faza 2, w której nasz mózg nadal pracuje na falach theta, ale już poza naszą świadomością, która w na tym etapie jest wyłączona.
 
Po jej zakończeniu następuje kolejna faza zwana przejściową, wówczas fale theta przechodzą na częstotliwość od 0,5 do 3 Hz delta, która pozostaje do końca kolejnej czwartej już fazy. Zarówno 3 jak 4 faza to czas głębokiego spokojnego snu. Następuje rozluźnienie całego ciała, oddech staje się regularny i miarowy, spada temperatura ciała do 35,6 C i ciśnienie. Jest to czas, kiedy cały organizm odpoczywa, cały oprócz hipokampu, który stymuluje dopamina, tworząc marzenia senne, czyli nasze sny. Te dwie fazy trwają około 60 minut potem cały cykl, ale w odwrotnej kolejności. W miarę jak zbliża się ranek, trzecia i czwarta faza trwają coraz krócej.

Śpisz i śnisz, czyli Ty odpoczywasz a mózg pracuje

Kiedy śpimy i nasze odpoczywa, jedne obszar mózgu hipokamp bardzo intensywnie pracuje. W dzień on kontroluje nasze emocje, uczucia i sposób ich przeżywania, a także pamięć. W nocy jest on wspierany przez dopaminę, neuroprzekaźnik nazywany też hormonem snu, który zaczyna się uwalniać już wieczorem. Jego poziom wzrasta wraz z upływającym czasem, kiedy osiągnie, on odpowiedni poziom najpierw czujemy, senność, a potem zasypiamy. Wtedy też dopamina zaczyna oddziaływać na hipokamp i nasz mózg zaczyna analizować informacje i przeżycia z minionego dnia. Kiedy nasz sen wchodzi, w fazę REM powstają marzenia senne, czyli nasze sny. W ciągu jednej nocy kilkukrotnie przeplatają się faza NREM i REM. Ta ostatnia to czas, kiedy śnimy, to wtedy nasz mózg jest najbardziej aktywny w nocy, poruszamy gałkami ocznymi i mamy marzenia senne, czyli sny.

Kiedy po zaśnięciu powstają marzenia senne - REM? 

Marzenia senne powstają w fazie REM, a ta po raz pierwszy pojawia się po 80 -100 minutach od zaśnięcia i trwa około od 15 minut do nawet 40 -60. Najczęściej jest około kwadransa. Do świtu każda faza się wydłuża, a potem skraca. Pełny cykl snu składa się NREM i REM i trwa od 80 do 100 minut, więc faza marzeń sennych występuje kilka razy w ciągu nocy, a to oznacza, że mamy kilka różnych snów. Najczęściej pamiętamy pierwszy lub ostatni, ponieważ w nocy tracimy stan świadomości. Jeśli zostaniemy, przebudzeni w fazie REM możemy jeszcze przez chwilę śnić na jawie, odczuwać senność i chłód. Istnieje też duże prawdopodobieństwo, że kiedy od razu przyłożymy głowę do poduszki przyśni, nam się dalszy ciąg naszego snu.

Senne koszmary, dlaczego je mamy?

Koszmary senne podobnie jak przyjemne sny powstają w fazie REM i są następstwem przeżywanych w dzień emocji. Zdarza się też, że podświadomie się czegoś boimy, jakaś sprawa spędza nam sen z powiek i kiedy zaśniemy, pojawiają się związane z naszym lękiem sny. Warto zaznaczyć, że tak jak przyjemne sny często nie są logiczne i mają niewiele wspólnego z tym, co rzeczywiście przeżywaliśmy w dzień, podobnie jest z koszmarami. W koszmarach nasze lęki i obawy są przedstawiane w niezrozumiały dla nas sposób, ale zawsze wywołują strach, są nieprzyjemne i obawiamy się, że mogą one się ziścić na jawie. Bardzo duży wpływ na to, o czym śnimy ma higiena naszego snu. Począwszy od tego, czy potrafimy się wyciszyć przed snem, czy zasypiamy zrelaksowani, czy też nerwowo zerkamy na zegarek, bo czas ucieka, a my nadal nie śpimy. W tym drugim przypadku istnieje duże prawdopodobieństwo, że kiedy w końcu zaśniemy, zamiast przyjemnych marzeń sennych będziemy mieć koszmary.
 
Kolejna kwestia to w czym i na czym śpimy, o której kładziemy się spać i w jakich warunkach śpimy. Jeśli nasza piżama jest niewygodna za ciasna za luźna lub nie czujemy, się w komfortowo to kumulujemy negatywne emocje. Podobnie, kiedy śpimy na niewygodnym materacu, zanim zaśniemy, zamiast się relaksować rośnie nasze poirytowanie. Bezskutecznie szukamy, wygodnej pozycji do spania aż w końcu zasypiamy ze zmęczenia i bezradności. Nasze mięśnie są napięte, jesteśmy zdenerwowani, czujemy bezsilność. W takich warunkach nawet mózg pracujący na częstotliwości fal alfa ma problem z odprężeniem się. Kiedy zasypiasz spięty poirytowany, a wręcz wściekły, bo ciągle coś Cię uwiera lub przeszkadza w spaniu, prawdopodobnie będziesz mieć koszmary senne. 

Aby jeszcze lepiej zrozumieć, jak sen wpływa na nasze życie oraz jak dostosować swój czas snu do swoich potrzeb, warto skorzystać z kalkulatora snu. Kalkulator ten pomoże Ci określić optymalną ilość snu oraz czas, w którym powinieneś się kłaść spać i budzić, aby czuć się wypoczętym i pełnym energii. Zapraszamy do zapoznania się z naszym kalkulatorem snu, który może być bardzo pomocny w zrozumieniu wpływu snu na nasze życie i zdrowie psychiczne.

Prorocze sny, czy to możliwe, że mamy sny prorocze? 

Prorocze sny z medycznego punktu widzenia nie istnieją, a mimo część badaczy zajmujących się tematyką snu, potwierdza, że każdy z nas przynajmniej raz w życiu miał taki sen. Kiedyś wierzono, że mają one związek z odmiennymi stanami świadomości, choć nikt nigdy tego nie potwierdził jednoznacznie.

Inną teorię na temat proroczych snów przedstawiła z kolei Deidre Barrett psycholog z Uniwersytetu Harvarda. Jej zdaniem sny są odpowiedzią na nurtujące nas pytania. Odpowiednio stymulowany mózg przed snem. Nakierowany na konkretne zagadnienie podsuwa nam odpowiedź, rozwiązanie problemu. Deidre Barrett badania przeprowadzała na grupie studentów, którym przed snem dawała do rozwiązania zadania. Wieczorem mieli je przeczytać, przeanalizować, ale pozostawić bez rozwiązania. Część z nich po przebudzeniu twierdziła, że przyśniło im się rozwiązanie. Jeśli więc wspomniana pani psycholog ma rację, kiedy przed snem zastanawiamy się jak będzie wyglądał świat za 10, 20 lub 100 lat, nasz mózg może nam podsunąć odpowiedź.

Specjalnie dla naszych czytelników przygotowaliśmy zabawę, dzięki której możemy spróbować rozwikłać zagadkę snów proroczych.

1. Połóż się wygodnie w swoim łóżku,
2. Każdego dnia czytaj przed położeniem się spać jedno z poniższych pytań.                                                                                           ●      Jakie danie najbardziej mi smakowało w wieku 4 lat?
   ●      Jaka była moja pierwsza ulubiona bajka?
   ●      Co będę robił za tydzień w pracy?
   
   
3. Zamknij oczy, połóż w najbardziej komfortowej dla Ciebie pozycji,
4. Zaśnij myśląc intensywnie o tym pytaniu.
5. Po przebudzeniu, jeśli przyśni Ci się odpowiedź to ją zapisz.
6. Dwa pierwsze pytania zweryfikuj z rodzicami lub innymi bliskimi
7. osobami. Odpowiedź na ostatnie sam zweryfikujesz.
8. Napisz w komentarzu czy eksperyment się udał, czy postępując zgodnie z naszą instrukcją znalazłeś odpowiedź we śnie.

Świadome sny co to jest? 

Świadome sny, choć zaprzeczają, zjawisku marzeń sennych powstających w naszej podświadomości podobno istnieją. Jak wykazały liczne badania naukowe, możemy osiągnąć kontrolę nad naszymi snami. Niektórzy twierdzą nawet, że są one doskonałym sposobem na koszmary. A jak osiągnąć świadomy sen? Zdaniem badaczy zajmujących się tym zjawiskiem, a także jogą snu, pracę nad kontrolowaniem snów należy zacząć jeszcze przed zaśnięciem.
 
Pierwszym etapem jest przybranie wygodnej pozycji, na wygodnym materacu i jest to warunek konieczny. Jeśli chcemy mieć konkretny sen, nie może nas rozpraszać ani brak komfortu, szukanie długotrwałej pozycji do spania, czy uwierająca wersalka. Najłatwiej jest kontrolować sny na wygodnym materacu do spania, kiedy leżymy w anatomicznej pozycji, krew równomiernie przepływa przez nasze ciało, mięśnie są rozluźnione, a my przenosimy się do krainy marzeń.
 
Leżąc wygodnie zaczynamy rozmyślać, o konkretnym miejscu i zdarzeniu, może ono być prawdziwe i już przeżyte lub takie, które dopiero chcemy przeżyć np. wakacje w ciepłych krajach z ukochaną osobą u boku. Aż do zaśnięcia powinnyśmy myślami być w tym jednym miejscu i wyobrażać sobie co tam robimy. Podobno do osiągnięcia świadomych snów potrzebny jest trening i już po kilku lub kilkunastu nocach będziemy w stanie kontrolować swoje sny, które należy zapisywać zaraz po przebudzeniu.

Niestety część naukowców zajmujących się tematyką snu ostrzega, że takie wpływanie na to, co nam się śni może zaburzyć fazy snu i mieć wpływ na jakość nocnego wypoczynku.
 

Dlaczego nic mi się nie śni? 

Z medycznego punktu widzenia jest to niemożliwe, ponieważ sen przychodzi naturalnie, kiedy przechodzimy w fazę REM. A to oznacza, że śnimy więcej niż raz jednej nocy. Jednak część osób nie pamięta swoich snów i twierdzi, że śpi, ale nie śni.

Sny ma każdy z nas, ale tylko część osób je zapamiętuje, co wynika z kilku powodów. Po pierwsze stres, kiedy kładziemy się spać bardzo zmęczeni i zestresowani, rano budzimy się z charakterystycznym uczuciem podenerwowania i rozdrażnienia. Wówczas skupiamy się na właśnie na tym stanie, odrzucają marzenia senne. Kolejna przyczyna to komfort w czasie snu a właściwie jego brak. Jeśli przez całą noc kręcisz się, szukasz mniej wygniecionego miejsca na materacu, to nie dziwota, że rano nie pamiętasz o jakimkolwiek śnie. W takich sytuacjach warto przeanalizować swoje warunki snu i postarać się je poprawić - wybrać bardziej wygodny materac lub pościel czy zamontować nowe okna, które izolują nas od hałasu ulicznego. Ostatnim czynnikiem może być po prostu zmiana stylu życia - duża ilość obowiązków i mała ilość czasu na relaks powodują stres i spadek energii do snu. Aby temu zaradzić warto postarać się o więcej czasu na odprężenie - chociażby oddanie się lekturze ulubionej książki czy przesłuchanie hipnotyzujacego albumu muzycznego. Przekonamy się, że te drobne rytuały potrafią rozbudzić nasza twórczośc senne i skutecznie uprzyjemnijaj codziennosc. lub mniej twardego to, co kilkanaście minut się wybudzasz. W efekcie rzeczywiście nie śpisz, ponieważ nie faza NREM trwa kilkadziesiąt minut i dopiero po jej zakończeniu następuje faza REM, kiedy pojawiają się marzenia senne. Po takiej nocy nie tylko budzisz się niewyspany, ale masz wrażenie, że przez cały czas tylko „łapałeś” krótkie drzemki. Prawdą jest wówczas, że nie śniłeś, ponieważ za każdym razem, kiedy się budziłeś i zasypiałam wchodził w fazę snu NREM, a ta była przerywana, zmianą pozycji. Jeśli więc nie śnisz albo budzisz się mając wrażenie, że zamiast głębokiego snu doświadczyłeś tylko kilku lub kilkunastu drzemek, to znak, że pora na wymianę materaca na nowy. Najlepiej na materac z pianką termoelastyczną przystosowującą się do kształtu naszego ciała.
Dobór odpowiedniego materaca jest kluczowy dla zdrowego i komfortowego snu, a wybór materaca z pianki termoelastycznej może przynieść wiele korzyści. Pianka termoelastyczna, znana również jako pianka z pamięcią, dostosowuje się do kształtu ciała, zapewniając optymalne podparcie dla kręgosłupa oraz równomierne rozłożenie ciężaru. Dzięki temu, materace z tego rodzaju pianką pomagają zmniejszyć nacisk na punkty ucisku, co może przeciwdziałać bólom pleców, stawów i mięśni. Ponadto, pianka termoelastyczna izoluje ruch, co może poprawić jakość snu dla osób śpiących z partnerem. Wybierając materac z pianki termoelastycznej, warto zwrócić uwagę na jego gęstość, grubość oraz poziom sprężystości, aby znaleźć model najlepiej dopasowany do indywidualnych potrzeb i preferencji.

Warto też pomyśleć o zmianie nawyków i wprowadzić zasadę 15 minut relaksu przed snem. Jest to kwadrans tylko dla Ciebie, podczas którego możesz się wybrać na spacer, wypić ciepłą herbatę i odrzucić wszystkie troski i zmartwienia lub wziąć gorącą kąpiel w wannie pełniej piany przy słabym relaksującym świetle.

FAQ

Skąd się biorą sny i jak powstają?

Sny powstają podczas snu, gdy nasz mózg przechodzi przez różne fazy. W fazie REM, nasz mózg jest najbardziej aktywny w nocy, a hipokamp jest stymulowany przez dopaminę, co prowadzi do powstawania marzeń sennych, czyli naszych snów.

Ile snów mamy w ciągu nocy?

W ciągu jednej nocy mamy kilka różnych snów, ponieważ faza marzeń sennych (REM) występuje kilka razy. Najczęściej pamiętamy pierwszy lub ostatni sen, ponieważ w nocy tracimy stan świadomości.
Kiedy powstają marzenia senne? Marzenia senne powstają w fazie REM, która pojawia się po 80-100 minutach od zaśnięcia i trwa około 15 do nawet 40-60 minut.

Dlaczego mamy koszmary senne?

Koszmary senne powstają w fazie REM i są następstwem przeżywanych w dzień emocji lub lęków. Wpływ na to, o czym śnimy, ma higiena snu, czyli sposób, w jaki zasypiamy, warunki snu oraz nasze uczucia przed snem.

Czy istnieją prorocze sny?

Z medycznego punktu widzenia prorocze sny nie istnieją, ale niektórzy badacze potwierdzają, że każdy z nas przynajmniej raz w życiu miał taki sen. Deidre Barrett z Uniwersytetu Harvarda przedstawiła teorię, że sny są odpowiedzią na nurtujące nas pytania i odpowiednio stymulowany mózg przed snem podsuwa nam odpowiedź.

Co to są świadome sny?

Świadome sny to sny, w których mamy kontrolę nad tym, co się dzieje. Badania naukowe wykazały, że można osiągnąć kontrolę nad snami, a niektórzy uważają, że są one doskonałym sposobem na koszmary.

Jakie są główne fazy snu?

Główne fazy snu to: NREM (non-REM) i REM (Rapid Eye Movement). Faza NREM dzieli się na trzy etapy: N1 (sen lekki), N2 (sen średni) i N3 (sen głęboki).

Co oznacza skrót REM w kontekście snu?

Skrót REM oznacza "Rapid Eye Movement" (szybkie ruchy gałek ocznych) i odnosi się do jednej z faz snu, która charakteryzuje się intensywną aktywnością mózgu i szybkimi ruchami oczu.

Jakie są główne cechy fazy snu REM?

Główne cechy fazy snu REM to szybkie ruchy gałek ocznych, zwiększona aktywność mózgu, nieregularne oddechy i tętno, tymczasowa paraliż mięśni szkieletowych oraz związane z nią marzenia senne.